TUSAŞlılara, TUSAŞ ortaklarına, Diğer Paydaşlarımıza, rakiplerimize, topluma ve insanlığa aşağıda sıralanan sorumluluklarımızı yerine getirmeye özen gösteririz.
Yasal SorumluluklarımızTUSAŞ bütün iş ve işlemlerinde Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, yasaları ve tüm mevzuata uygun iş yapmayı benimser ve uygular. Ek olarak, uluslararası anlaşmalara uymayı, iş yaptığı yabancı ülkelerin sözleşmeler kapsamında üzerinde karşılıklı anlaşılmış yasal çerçevelerine uymayı da bir iş etiği ilkesi olarak benimser. Çalışma hayatında tüm faaliyet ve işlemler, yasa ve yönetmelik yükümlülükleri çerçevesinde yürütülür. Yasal düzenleyici kurum ve kuruluşlara, doğru, tam ve anlaşılabilir bilgiler zamanında sunulur.
Faaliyet ve işlemler yürütülürken kamu kurum ve kuruluşlarına, gerçek ve tüzel kişilere, sivil toplum örgütlerine karşı herhangi bir menfaat beklentisi olmaksızın eşit mesafede durulur ve sözleşme gerekleri, ahlaki ve endüstriyel standart yükümlülükler bu sorumluluk bilinci ile yerine getirilir.
Bu faaliyetlere ilişkin bilgi, belge ve kayıtlar düzenli ve eksiksiz olarak tutulur, muhafaza edilir.
Ekonomik SorumluluklarımızEn önemli ekonomik sorumluluğumuz sürdürülebilir bir kârlılık, verimlilik ve büyüme içinde ülke ekonomisine katkıda bulunmaktır. Ürettiğimiz ürünlerde ulusal katma değer oranını artırmakla milli gelirimize ve ticaret dengemize pozitif bir katkıda bulunmuş oluruz. Verimli ve kârlı olarak ülke ekonomisine ek istihdam da yaratmış oluruz. Bu durum gerek TUSAŞ adına, gerek çalışanlar adına ödenen vergiler yoluyla devlet bütçesine de katkı anlamına gelmektedir.
Yerli tedarikçilerimizden sağladığımız mal ve hizmetler ise çarpan mekanizması etkisi ile ek istihdam ve gelir yaratmaktadır. Ayrıca bir Ankara firması olarak TUSAŞ, Ankara ekonomisinin gelişmesinde özel bir sorumluluğu olduğunun da farkındadır ve bölgesel istihdam ve yardımcı sanayiinin gelişmesi için elinden gelen gayreti bir sosyal sorumluluk bilinciyle gösterir.
Ahlaki SorumluluklarımızEn başta gelen ahlaki sorumluluğumuz TUSAŞ’ın bütün birimlerinde ahlaki bir çalışma ortamının oluşturulmasıdır. Adil ve dürüst işletmecilik uygulamaları, hem çalışanlar hem de yöneticiler açısından davranış kurallarında yüksek bir standardın tutturulması ahlaki bir hedef olarak benimsenir. Doğrudan veya dolaylı olarak, rüşvet, komisyon almak, vermek, taahhüt etmek veya teklif etmek, maddi veya gayri maddi herhangi bir menfaat sağlamak hiçbir şart altında kabul edilemez. Bu konularda makul özeni göstermeyen tüm çalışanlar için TUSAŞ disiplin kuralları doğrultusunda en ağır yaptırım uygulanır.
TUSAŞlılara Karşı Sorumluluklarımız
TUSAŞlılar, TUSAŞ’ın insan gücünü, geleceğini ve üretim potansiyelini temsil eder. İnsanların çalışmaktan haz ve gurur duyacağı bir iş ortamı oluşturmak hedefimizdir. TUSAŞlıların birbirleri arasında veya yönetimle oluşabilecek muhtemel sorunlarının çözümü için ivedilik ve hassasiyetle hareket edilir. TUSAŞ yöneticileri bu Etik El Kitabında yazılan değer ve ilkelere bağlı kalarak çalışanlara eşit ve adil muamele etmekle yükümlüdürler. Yaptığı iş ne olursa olsun her TUSAŞlı’nın faaliyetlerimize doğrudan ya da dolaylı bir katkısının olduğu göz önüne alınarak değerli olduğu hissettirilir. Adil bir insan kaynakları sisteminin yerleştirilmesi, esnek bir iletişim mekanizmasının oluşturulması ve hakkaniyetli bir ödül-ceza sisteminin benimsenmesi insan kaynakları politikamızın esasını oluşturur.
TUSAŞ, çalışanlara dürüst ve adil bir yaklaşımın sağlandığı, samimi ve açık bir iletişimin yürütüldüğü, ayrımcı olmayan, güvenli ve sağlıklı bir çalışma ortamı taahhüt eder. TUSAŞ, iş güvenliği uygulamaları ile ilgili olarak yönetimin, TUSAŞlıların, tedarikçilerin ve Müşterilerin ortak çabalarının gerekli olduğunun farkındadır. TUSAŞ’ta dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, inanç, din, mezhep, yaş, hamilelik, sakatlık veya malullük durumları nedeni ile ayrımcılık yapılmasına müsaade edilmez. TUSAŞlılarda aidiyet duygusu ve motivasyonu artırmak için gerekli politikalar desteklenir. TUSAŞlıların gelişimi için gerekli çaba gösterilir. İş hayatı ile özel hayat arasındaki denge gözetilir. TUSAŞlıların özel hayatlarına saygılı, adil, yapıcı ve farklı fikirlerin özgürce söylendiği bir güven ortamının oluşmasına katkıda bulunulur.
TUSAŞlıların, işyerinde veya iş sebebiyle bulundukları herhangi bir yerde, fiziksel, cinsel veya duygusal taciz yoluyla herhangi bir şekilde dokunulmazlıklarının ihlal edilmesi hukuka ve etik kurallara aykırıdır. Psikolojik bezdirme (mobbing) kapsamında değerlendirilecek şekilde hedef alınan kişiyi işten soğutmak, performansını düşürmek, istifa etmesine yol açmak amacını güden sistematik ve planlı davranışlara tolerans gösterilmez. Sindirme, gözdağı, husumet ya da saldırganlıkla dolu bir iş ortamı ortaya çıkmasına yol açan ya da haksız bir şekilde bir personelin performansını düşüren her türlü tutumdan hassasiyetle kaçınılır.
Çalışan özlük haklarının tam ve doğru biçimde kullanılması sağlanır. TUSAŞlılar, kurumsal değerlerimiz ve etik kodlarımıza uygun olmadığını düşündükleri olayların, kurumsal çerçevede gündeme alınmasını sağlamak ile yükümlüdürler.
TUSAŞlıların bu kapsamda incelenerek değerlendirilmesini talep ettiği etik olaylara yönelik yaptığı başvurular, kesinlikle saklı tutulur. Ayrıca çalışanlarımız aleyhine başvurularından dolayı hiçbir işlem yapılmaz ve herhangi bir baskı altına alınmaz, işlem yapanlar veya baskı uygulayanlar hakkında disiplin önlemleri alınır.
TUSAŞ Ortaklarına Karşı SorumluluklarımızTUSAŞ ortakları TUSAŞ’ın sermayesini koyan kişi ve kurumlardır. TUSAŞ’ın ortaklık yapısı zamanla değişebilir. Ancak TUSAŞ kârlı ve verimli bir şirket olmayı sürdürerek ortaklarının menfaatini korumayı ahlaki bir ilke olarak benimser. TUSAŞ stratejik hedefleri çerçevesinde; sürdürülebilir büyüme ve iş sürekliliğine önem verilir, ortaklar için değer yaratma hedeflenir. Yönetilemez risklerin alınmasından kaçınılır. Finansal disiplin ve hesap verebilirlik çerçevesinde hareket edilir. TUSAŞ’ın kaynak ve varlıkları ile çalışma zamanı, verimlilik ve tasarruf bilinciyle yönetilir. Rekabet gücünü artırmaya ve büyüme potansiyelini destekleyen politikalar üretmeye özen gösterilir. Ortaklara; mali tablolar, stratejiler, yatırımlar ve risk profili ile ilgili zamanında, doğru, tam ve anlaşılabilir bilgi verilir.
Müşterilerimize Karşı SorumluluklarımızMüşterilerimizin ihtiyaçlarını tam olarak anlamak, kapsamlı bir şekilde değerlendirerek yanıtlamak ve sürekli müşteri odaklı yaşamak, hedeflerimizin ve kültürümüzün bir parçasıdır.
TUSAŞ kurumsal Müşterilerine karşı küresel kalite standartlarında ürünler sunmayı amaçlar. Satış ve teslimat sonrasında müşteri memnuniyetini sağlayacak satış sonrası hizmetleri verir. Gerek kurumsal, gerek nihai tüketicilerden gelecek her türlü şikâyeti ciddiyetle ele alıp çözüm bulmaya çalışır. Müşteri memnuniyeti odaklı, Müşterilerin ihtiyaç ve beklentilerine en kısa zamanda, en doğru şekilde cevap veren bir anlayışla çalışır. Ürün ve hizmetleri zamanında ve söz verilen koşullarda sunmayı hedefler. Müşterilerle ilişkilerde saygı, adalet, Müşterilere ait bilgilerin korunması sorumluluğu ve nezaket kurallarını gözetir.
Devlete Karşı SorumluluklarımızTUSAŞ başta iş kanunu ve vergi kanunları olmak üzere bütün yasal mevzuata uyarak devlete karşı yasal yükümlülüklerini yerine getirir. Bunun da ötesinde uluslararası iş ilişkilerinde büyük bir Türk şirketi olarak Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin çıkarlarını kendi iktisadi çıkarlarının üzerinde tutar. Faaliyeti gereği bünyesinde yer alan devlet sırlarının korunmasında azami dikkat ve tedbiri gösterir. Her TUSAŞlı TUSAŞ’ın başarısına katkıda bulunmanın, vatanseverliğin en somut göstergelerinden biri olduğunu yüreğinde hisseder.
Tedarikçilerimize Karşı SorumluluklarımızTUSAŞ, Tedarikçilerini zor durumda bırakacak ya da sömürülmeleri anlamına gelecek ticari uygulamalardan kaçınır. Tedarikçilerinin daha kaliteli ürünler üretebilmesini temin için onlara teknik ve eğitim desteği sunmayı sosyal sorumluluğunun bir gereği sayar. Tedarikçilerinden de kendisi için üretim yaparken iş etiğine uygun davranmalarını bekler. Tedarikçi ve iş ortakları ile ilişkilerde adil ve saygılı davranılır, yükümlülükleri zamanında yerine getirmek için gerekli özen gösterilir. İş yapılan kişi ve kuruluşlar ile TUSAŞ’ın iş ortaklarının gizlilik dereceli ve hassas bilgileri özenle korunur.
Rakiplerimize Karşı SorumluluklarımızTUSAŞ adil rekabet ilkesi ile hareket eder ve rakiplerine karşı haksız rekabet yaratacak uygulamalara gitmez. Yabancı hükümetlerle ve devlet organlarıyla ilişkilerinde yapacağı lobicilik çalışmalarında ahlaki sınırları zorlayacak uygulamalara gitmez. Sanayi casusluğu gibi iş ahlakına uymayan davranışlardan kaçınır. Rakiplerle sadece yasal ve etik olan alanlarda rekabet edilir, haksız rekabetten kaçınılır. TUSAŞlılar rekabet alanındaki yasa ve düzenlemelere uymakla yükümlüdür.
Kamuoyu, Sivil Toplum Kuruluşları ve Medyaya Olan SorumluluklarımızTUSAŞ, iş ilişkilerinin dışında toplumla iyi ilişkiler kurmayı da hedefler. Faaliyetlerine ilişkin olarak kamuoyunun bilgilendirilmesi gereken konularda gerekli iletişimi sağlar.
TUSAŞ sosyal sorumluluğunu öncelikle kendi faaliyet alanı ile ilgili olan konularla sınırlar, kaynaklarını kendi misyonu ile ilgili olmayan alanlardaki sosyal sorumluluk projelerine harcamayı ekonomik sorumluluklarına aykırı bulur.
TUSAŞ yönetimi okul yaptırma, öğrencilere, hastalara, gazi-şehit ve yakınlarına yardım gibi hayır çalışmalarında personeline yardımcı olur. Milli dayanışmayı gerektiren doğal afetlerde TUSAŞ hem kendi kaynaklarından hem de TUSAŞlıların katılımı ile oluşan kaynaklardan yardım faaliyetleri organize etmeyi sosyal sorumluluğun bir parçası sayar, ancak bu gibi faaliyetleri tanıtım, reklam ve imaj geliştirme gibi ticari amaçlara dönüştürmez.
Bağış yapılan tüm kişi veya kuruluşlar kamuya duyurulur, bağışın akıbeti takip edilir. TUSAŞ, TUSAŞlılar toplumla ve devletle olan ilişkilerinde hiçbir politik faaliyete katılım ve destek sağlamaz. Yetkili olanlar dışında hiçbir TUSAŞlı, herhangi bir yerde ve şekilde kamuoyuna açıklama yapamaz.
Doğal Çevreye Olan SorumluluklarımızTUSAŞ faaliyetlerini sürdürürken doğaya zarar vermemeyi veya zorunlu hallerde verilebilecek zararı en aza indirecek tedbirleri almayı hedefler. Ürettiği ürünlerin de çevreyle dost olmasını hem tasarım hem de üretim aşamalarında gözetir. Temiz enerji kaynaklarının kullanılmasında kendisine düşen teknolojik katkıyı yapma konusunda öncü bir rol üstlenir. TUSAŞ, Havacılık ve Uzay sanayiinin çevreci bir felsefe ile faaliyetlerini sürdürmesinin insanlığın ortak gelecek ve refahına katkıda bulunacağının bilincindedir.
Güvenlik ve Bilgi Güvenliği Konusundaki SorumluluklarımızTUSAŞ’ın tüm iş yerlerinde, çalışma alanlarındaki bina, tesis ve üretim araçları ile TUSAŞ tarafından ulaşım, iletişim gibi amaçlara yönelik olarak sağlanan araç ve ekipmanların kullanımında mümkün olduğu kadar tesis güvenliğini tehlikeye atmadan, can ve mal güvenliği ön planda tutulacak şekilde dikkatli kullanıma özen gösterilmesi bir davranış standardı olarak benimsenmiştir.
Yürütülmekte olan proje ve programlar ile TUSAŞ’a ait, rekabet açısından dezavantaj yaratabilecek gizlilik dereceli ve hassas bilgiler, ticari sırlar, henüz kamuya açıklanmamış mali ve diğer bilgiler, personel özlük haklarına ait bilgiler ve üçüncü şahıslarla akdedilen "gizlilik anlaşmaları" çerçevesindeki bilgiler ‘Bilmesi Gereken’ prensibi ve konuya ilişkin TUSAŞ dokümanları doğrultusunda kullanılır ve korunur.
Kişisel verilerin korunması konusuna özel hassasiyet gösterilir. Kişisel bilgiler, gerekli gizliliği sağlayacak uygun tedbirler alınarak toplanır, işlenir, saklanır ve aktarılır. Sadece meşru ve kanuni gerekçeleri olan kişilerin bu tür bilgileri görmesine ya da öğrenmesine izin verilir.
TUSAŞlılar, TUSAŞ’ın, Diğer Paydaşların ve 3. Kişilerin bilgilerinin korunmasına özen gösterir. Bu bilgileri sadece TUSAŞ amaçları doğrultusunda kullanır ve sadece belirlenen yetkiler dâhilinde ilgili kişilerle ‘Bilmesi Gereken’ prensibi çerçevesinde paylaşır. TUSAŞ’tan ayrılırken görev nedeniyle haiz olunan bilgi ve belgeler dışarı çıkartılamaz.
Çıkar Çatışması Konusundaki SorumluluklarımızTUSAŞlıların, TUSAŞ’a zarar verebilecek ve/veya 3. kişilere yarar sağlayacak şekilde şahsi çıkar gözetmeleri kabul edilemez. TUSAŞlılar çıkar çatışmasına sebep olacak durumlara dahil olmayı kesinlikle reddeder.
TUSAŞlılar, kamu makamlarınca yapılacak görevlendirmeler hariç, TUSAŞ ile iş yapan ya da rekabet eden bir şirketin, yönetim kurulu üyesi, yöneticisi, çalışanı, dolaylı ya da dolaysız olarak sahibi, hissedarı, danışmanı olamaz.
TUSAŞlılar, kısmi süreli danışman olarak istihdam edilenler hariç, kamu makamları veya TUSAŞ Yönetim Kurulu tarafından veya 5746 Sayılı Kanun kapsamında yapılan görevlendirmeler veya Genel Müdür onayıyla eğitim kurumlarında ders verilmesi halleri istisna olmak üzere, TUSAŞ dışında çalışamaz, bir iş yapamaz, görev kabul edemez, hiçbir zaman, TUSAŞ’ın zamanının, personelinin, ekipmanının, tesis ve bilgi altyapısının izinsiz kullanımını gerektirecek faaliyetlerde bulunamaz.
TUSAŞlı’nın tarafsızlığını, performansını, kararını veya görevini yapmasını etkileyen veya etkileme ihtimali bulunan, ekonomik değeri olan ya da olmayan, doğrudan ya da dolaylı olarak kabul edilen her türlü eşya ve menfaat hediye kapsamındadır. TUSAŞlılar ve yakın aile bireyleri Diğer Paydaşlardan hediye talep edemez, hediye talep ettiği imasında bulunamaz. Hediye verilmemesi hususu ziyarete geleceklere nezaket çerçevesinde hatırlatılır.
Aşağıda belirtilenler hediye alma yasağı kapsamı dışındadır:
- Nezaket gereği reddedilemeyecek makamlarca sunulacak değeri 100 (Yüz) Amerikan Dolarını aşmayan hediyeler, (Bunlar kalıcı-demirbaş nitelikte ise TUSAŞ envanterine kaydedilerek şeref salonu veya genel müdürlük binası giriş salonunda sergilenir, tüketim malzemesi ise TUSAŞ çalışanlarına dağıtılır.)
- Kitap, dergi, makale, kaset, takvim, cd veya buna benzer nitelikte olanlar,
- Halka açık yarışmalarda, kampanyalarda veya etkinliklerde kazanılan ödül veya hediyeler,
- Herkese açık konferans, sempozyum, forum, panel, yemek, resepsiyon veya buna benzer etkinliklerde verilen hatıra niteliğindeki hediyeler,
- Tanıtım amacına yönelik, herkese dağıtılan ve sembolik değeri bulunan reklam ve el sanatları ürünleri.
Aşağıda belirtilenler, sayılanlarla sınırlı olmamak üzere, hediye alma yasağı kapsamındadır:
- Diğer Paydaşlardan alınan burs, seyahat, ücretsiz konaklama ve hediye çekleri,
- Taşınır veya taşınmaz mal veya hizmet satın alırken, satarken veya kiralarken piyasa fiyatına göre makul olmayan bedeller üzerinden yapılan işlemler,
- Diğer Paydaşlardan alınan borçlar.
Bu düzenlemelerin ihlali, gerek iş mevzuatı gerek TUSAŞ düzenlemelerinin uygulanması sonucu, işten çıkarılma nedeni olabileceği gibi cezai şikâyet ve kovuşturma nedeni de olabilir.